Jaarverslag 2023
Inleiding
Een goed begin
“Door een verkeersongeluk liep ik hersenletsel op. Mijn oude werk als manager kon ik niet meer doen. Ik werd depressief. Vijf jaar lang kwam er niks uit mijn handen. Naar de zorgboerderij gaan was een hele hoge drempel. De eigenaar moest me soms met 10 paarden ernaar toe trekken, maar hij hield vol. Tegenwoordig ga ik op tijd naar bed, want ik wil geen dag missen. Ik voel me hier zinvol en nuttig.”
Het zal je maar gebeuren. Ooit was Marc een gedreven manager, die werkweken maakte van 60 uur. Door een speling van het lot kwam hij thuis te zitten. Nu is hij hulpboer bij een zorgonderneming van SZZ. Zijn leven kreeg weer glans, omdat hij er als mens van waarde kan zijn.
Wat Marc overkwam, kan ons allemaal overkomen. Hoe bijzonder is het als anderen er dan voor jou zijn en in jou geloven. Tijdens mijn werkbezoeken aan de groene zorglocaties van SZZ ervaar ik dat gevoel regelmatig. Op de foto hierboven zie je mij bezig met een pasgeboren kalfje op een zorgboerderij in Zeeland. Ik weet nog precies hoe dat was. Bij het aantrekken van de overall hoorde ik erbij, ik maakte deel uit van een groter geheel. De verantwoordelijkheid om het goed te doen, voelde ik echter ook. De zorgboer gaf me het vertrouwen dat het zou lukken en dat het echt niet verkeerd kon gaan. Ik werd daar rustig van en zie hier het resultaat.
Vertrouwen geven en mogelijkheden zien, dat is precies waar onze kleinschalige zorgbedrijven een kei in zijn. Of je nu bij een zorgboerderij, een zorgatelier of een leerhoeve komt, overal is het alsof je bij een warme familie op het erf stapt. De stimulerende omgeving, het samen-iets-bijdragen, de oprechte zorg en aandacht… het doet mensen goed. Ik vind het dan ook niet verwonderlijk dat cliënten zo’n hoge waardering geven aan het zorgaanbod en de medewerkers op de SZZ-ondernemingen.
SZZ-leden zijn geen mensen die achterover leunen als het goed gaat. Als ik zie hoe onze 111 zorgondernemingen en ook ons eigen SZZ-team bezig zijn met leren en verbeteren, dan maakt me dat enorm trots. Trots dat ik bestuurder mag zijn van deze prachtige, ambitieuze club van groene zorgprofessionals.
Wil je weten hoe wij de kwaliteit van SZZ en haar leden toetsen? Hoe onze jaarcijfers eruit zien? En hoe wij de aangesloten zorgondernemingen ondersteunen bij het leveren van hoogwaardige zorg? Dan ben je in dit jaarverslag op de goede plek.
Ben je nieuwsgierig naar het effect van groene zorg op mensen? Ga dan naar de interviews in dit jaarverslag of bekijk onze documentaire Groene zorg.
Blader gerust verder en kom op de koffie als je vragen hebt of meer wil weten.
Hartelijke groet,
Maurice van Valkenburg, directeur-bestuurder SZZ
Interviews
Persoonlijke verhalen
Jade van Wingerden startte in 2023 met haar zorghoeve Wauw dit ben ik! Ze wil thuiszitters tussen 10 en 18 jaar helpen om weer naar school te kunnen. Ze is blij met het lidmaatschap van SZZ.
“SZZ draagt bij aan het succes van mijn zorghoeve”
Flory van Eck-van Doorn, eigenares van zorgboerderij Landleven, wil mensen met dementie weer plezier en eigen regie teruggeven. Dat doet ze via de Böhm-methodiek.
Hoe Zeeuwse ouderen met dementie zelfredzaam blijven
Cliënt Kritsa Hendrickx vindt dat je beleid nooit mag ontwikkelen over de hoofden van mensen heen. Daarom is ze lid geworden van de cliëntvertegenwoordiging van SZZ.
“Meedenken over SZZ-beleid, daar kun je cliënten prima een rol in geven”
Al 14 jaar runt Patricia Nederhof-Vissers een kleinschalige zorgonderneming voor kinderen en jongeren met autisme: BuitenGewoon. Zoon Lars was haar inspiratiebron.
“Ons bedrijf is meegegroeid met Lars, we zijn samen volwassen geworden”
Bij ’t Geitenboerke werken hulpboeren met een psychische kwetsbaarheid, verslaving, dakloosheid en/of een taakstraf. Een moeilijke doelgroep? “Welnee!”, zegt eigenaar Christ Schippers.
“Hoezo dubbele diagnose? Iedereen kan iets!”
Mariska van Adrichem, extern trainer en HR-consultant, vertelt hoe SZZ-ondernemers elkaar oplossingen aandragen, elkaar steunen en van elkaar leren.
“Kennis delen en netwerken, dat kunnen ze hier goed”
SZZ tipte twee SZZ-ondernemers om ‘ns met elkaar te gaan praten. De een wilde uitbreiden, de ander wilde het rustiger aan gaan doen. Dat bleek een prima match.
Op De Mózik gaat verder, met nieuwe zorgconcepten voor jong en oud
Ondernemer Marlène Ruigrok-van Houtum vindt dat iedereen mag blijven leren, een leven lang. Daarom biedt ze niet alleen zorg, maar ook onderwijs en werk. Een gouden formule.
“Een diploma geeft zoveel trots en zelfvertrouwen, dat gun je toch iedereen?”
Cliënt Patricia was depressief en suïcidaal voordat ze naar De Paalse Hoeve ging. Eigenares Eliane Kips stimuleerde haar om weer actief te zijn en niet te vereenzamen.
“Ik ervaar weer dat het leven de moeite waard is”
Zorgprofessionals en ouders mochten op uitnodiging van SZZ naar de theatervoorstelling Broos. Het werd een leerzame avond over het verborgen verhaal van ouders met een zorgintensief kind.
En… wie zorgt er voor jou?
Hun héle erf, inclusief zorgboerderij en woonhuis, hadden ze te koop gezet. Ondernemers Henk en Paulien van den Oord lagen er nachten wakker van. Tot ze per toeval de perfecte overnamekandidaat ontdekten.
Zorgboerderij Het Scheiend gelukkig met nieuwe eigenaren
Wat groene zorg voor mensen betekent, moet écht meer op waarde geschat worden, vindt Lummie Kamphuis, vice-voorzitter van de raad van toezicht.
“Kleinschalige groene zorg, dat had ik mijn vader zo gegund”
Dit is SZZ
Profiel SZZ
SZZ is een zorgaanbieder met 111 kleinschalige zorgondernemingen die groene zorg leveren. Wat onze groene zorglocaties verbindt is de natuurlijke omgeving die bij cliënten zorgt voor rust én stimulans. Als samenwerkingsorganisatie behartigt SZZ de belangen van de leden en monitort hun professionaliteit & kwaliteit. Elke zorgonderneming is uitgerust met een kwaliteitskeurmerk en voldoet aan strenge kwaliteitseisen. Samen staan we voor hoogwaardige zorg. Verenigd binnen SZZ zijn onze zorgondernemers een betrouwbare partner voor gemeenten en zorgkantoren in Zuid-Nederland.
Feiten en cijfers per 31-12-2023
Doelgroep en uitdagingen
Volwassenen en ouderen
Geheugenproblemen, niet-aangeboren hersenletsel, dementie, ASS, psychiatrische problemen, verstandelijke beperking, Parkinson.
Kinderen en jongeren
Uitdagingen rond gedrag, hechting, ontwikkeling, school/leren, opvoeding & gezinssituatie.
Hier werken wij
Zeeland
Noord-Brabant
Zuid-Gelderland
Noord-Limburg
Zuid-Hollandse eilanden
In opdracht van
90 gemeenten (Jeugdwet)
79 gemeenten (Wmo)
11 organisaties (als onderaannemer)
111 SZZ-leden
incl 7 nieuwe leden
In opdracht van
Zorgkantorenregio’s
3 VGZ (Wlz)
4 CZ (Wlz)
4953 unieke cliënten
3022 cliënten in zorg op 01-01-2023
3059 cliënten in zorg op 31-12-2023
19 medewerkers bij SZZ
17,5 fte
“Het is niet mis aan welke eisen je moet voldoen om SZZ-lid te zijn, maar ik heb het er graag voor over. Ik merk dat SZZ een goede naam heeft bij veel gemeenten in de regio. Als lid heb je een streepje voor.”
Jaaroverzicht 2023 printable op 1 A4?
Effectiviteit van de zorg
De kracht van groene zorg
Wat onze kleinschalige zorgondernemingen verbindt is de natuurlijke omgeving die bij cliënten zorgt voor rust én stimulans. SZZ wil bijdragen om die effecten ook aantoonbaar te maken.
Groene beweging
Het zal je niet zijn ontgaan: er is een groene beweging gaande in de gezondheidszorg. Er wordt momenteel veel research gedaan naar de effecten van de natuur op de gezondheid. Het wetenschappelijk bewijs stapelt zich op. Nederland is één van de koplopers in Europa als het gaat om kleinschalige zorg in het groen (care farms). In het buitenland wordt Nederland vaak als een lichtend voorbeeld gezien.
Daarom!
- Zorg op maat, persoonlijke aandacht
- Buiten zijn, bewegen, gezond eten
- Rust en ruimte om jezelf te zijn
- Meedoen & van betekenis zijn
- Eigen kracht cliënt en netwerk
- Preventie van zware zorg
SZZ participeert in Europees onderzoek
Medio 2023 is Resonate gestart, een meerjarig Europees onderzoeksprogramma naar de effecten van groene zorg, ofwel ‘nature-based therapy’. SZZ neemt deel aan dit programma, waarin wordt onderzocht hoe de natuur kan bijdragen aan het opbouwen van weerbaarheid tegen stress en ziekte.
Interventies op SZZ-zorgondernemingen
Bij een aantal SZZ-zorgbedrijven wordt onderzocht hoe de natuurlijke buitenruimte nog beter kan worden benut bij het bereiken van de doelen. Begeleiders en cliënten trekken hierin samen op. De 10 deelnemende SZZ-zorgbedrijven worden door de onderzoekers vergeleken met een controlegroep van 10 andere zorgbedrijven. Het project is gestart door de Universiteit Twente, onder leiding van omgevingspsycholoog Agnes van den Berg. Eind 2024, begin 2025 verwachten we de resultaten.
Relatie natuur en mentale gezondheid
Wat is er in het algemeen al bekend over de effecten van groen op de mentale gezondheid? Het RIVM vergeleek meerdere overzichtsstudies. Samengevat stelt het RIVM dat er veel bewijs is dat groen bijdraagt aan herstel van met name stress en aandachtsmoeheid. Omgekeerd leidt een langdurig verblijf in een stedelijke omgeving zonder groen tot overprikkeling van ons aandachtssysteem, sociale stress en psychische ziektes. Onze maatschappij wordt steeds complexer en ons brein heeft tijd nodig om af te koelen en te resetten. Extra belangrijk dus om groen in te zetten in de zorgsector, daar waar mensen het hard nodig hebben. Meer weten? Zie Kennisbundeling Groen en Gezondheid (RIVM) en een interview met onderzoeker Jolanda Maas over de inzet van groen als zorginstrument.
“Ik ervaar weer dat het leven de moeite waard is”
Patricia deed 2 suïcidepogingen en zocht lang naar passende hulp. “Psychiatrische opname deed me geen goed, ik werd nog depressiever dan ik al was. Een vriendin wees me op de dagbesteding van De Paalse Hoeve. Deze omgeving doet denken aan mijn jeugd, toen ik bij een vriendinnetje op de boerderij ging spelen. Heerlijk vond ik het daar. Ik heb nu 3 dagen in de week dagbesteding. Lekker buiten, tussen de dieren. Thuis zou ik op de bank voor me uit zitten staren, nu heb ik een fijne, actieve dag. De grootste winst is dat ik meer rust heb in mijn hoofd. Ik ervaar weer dat het leven de moeite waard is.”
Lees interview met cliënt Patricia
Effectmeting door SZZ
SZZ monitort de effectiviteit van zorg bij cliënten van alle SZZ-zorgondernemingen. In 2023 vulden maar liefst 1616 cliënten de monitor ‘Vanzelfsprekend’ in, waaronder ook een aantal effectvragen. De resultaten laten zien dat cliënten het aanbod ervaren als een combinatie van het leren van concrete vaardigheden (dierverzorging/voedselproductie en -bereiding) en sociaal/persoonlijk groeien (sociale vaardigheden/empowerment). Een ruime meerderheid van de respondenten geeft aan dat ze een toename ervaren in fitheid, psychisch welbevinden, sociale contacten én leren. Ook is men meer gemotiveerd en is er een grotere doelgerichtheid.
Fysiek effect - Ik ben fitter
Psychisch effect - Ik heb rust in mijn hoofd
Sociaal effect - Ik heb prettig contact met méér mensen
Leereffect - Ik kan nu meer
“Het is een misvatting dat mensen met dementie niets meer kunnen. Er wordt ze vaak van alles uit handen genomen, vanwege de veiligheid. Maar iemand die zijn hele leven heeft getimmerd, kan nog steeds prima met een hamer overweg. We zien dat mensen bij de dagbesteding zelfs nog nieuwe vaardigheden aanleren.”
Support voor leden
Passende ondersteuning
Mooie zorg leveren door ondernemers te ontzorgen en de kwaliteit hoog houden, dat is ons doel. SZZ-leden kunnen met uiteenlopende vragen bij SZZ terecht en mogen altijd rekenen op passende ondersteuning. Onze leden krijgen regelmatig bezoek van hun regiomanager. Daarnaast worden ze ondersteund door de regio-ondersteuners (zorgloket), onder meer bij hun zorgadministratie.
Dit doet SZZ voor leden
- Contractering zorg voor Wmo, Jeugdwet en Wlz
- Ondersteuning en monitoring kwaliteit van zorg
- Begeleiding en toetsing bij nieuwe wetgeving
- Ondersteuning bij zorgadministratie en ICT
- Collectieve medezeggenschap (cliënt en ondernemer)
- Klachtenprocedure en vertrouwenspersonen
- Collectieve deskundigheidsbevordering (opleiding/training/webinars)
- Stimulering deelname aan zorginnovaties en onderzoek
- Ondersteuning en monitoring financiële verantwoording
- Collectieve verzekeringen voor bedrijfs- en beroepsaansprakelijkheid
- Belangenbehartiging, netwerken en communicatie
Tevredenheid leden
SZZ gelooft in de kracht van samen. Dat zeggen we niet zomaar. Daarom zijn we nieuwsgierig hoe de samenwerking met SZZ door de zorgondernemers wordt beleefd en beoordeeld. Niet alleen omdat we dat in onze overeenkomst hebben vastgelegd (art. 6.2), maar vooral omdat we, als ISO-gecertificeerde organisatie, willen blijven leren en verbeteren. Hierdoor groeien we in onze samenwerking en staan we sterker.
Resultaten
In 2024 kwamen de resultaten van het ledentevredenheidsonderzoek binnen. De gemiddelde waardering voor SZZ is toegenomen en daar mogen we trots op zijn. Gezien de respons van 93% geven de onderstaande cijfers een reëel beeld van hoe de samenwerking met SZZ wordt ervaren.
Deze positieve cijfers zijn echter geen reden om achterover te leunen. Het sterkt onze wens om de dienstverlening van SZZ op het hoogste niveau te kunnen blijven aanbieden.
Meer over de resultaten van het ledentevredenheidsonderzoek is te vinden in dit rapport .
| 2022 | 2024 | |
|---|---|---|
| Over SZZ algemeen | 7,9 | 8.1 |
| Over de regio-ondersteuners (Zorgloket) | 8,1 | 8,5 |
| Over de regiomanagers | 7,9 | 8,2 |
Nieuwe ondernemers in 2023
In 2023 zijn 9 nieuwe zorgondernemingen aangesloten bij SZZ. Ook zijn enkele zorgbedrijven van eigenaar veranderd.
Huis aan de Kleine Beerze
“Ons bedrijf is net gestart en er komt veel op ons af. Het is fijn om dan een samenwerking te hebben met SZZ die zoveel in huis heeft.”
Zorgpluktuin ’t Voortje
“Een half jaar geleden zijn we gestart met onze zorgpluktuin. We willen onze deelnemers alle aandacht en zorg geven. Voor de administratieve zorg en regelgeving is SZZ dus broodnodig.”
Ons Thuis
“De samenwerking met SZZ heeft voor ons een grote meerwaarde, aangezien SZZ de contracten regelt met de gemeenten en zorgkantoren. Er zijn korte lijntjes met de regio-ondersteuner en het zorgloket bij vragen of onduidelijkheden.”
ZO, zorgboerderij Zundert
“Als eenpitter heb ik er zomaar een back office bijgekregen. Een helpdesk van kundige, betrokken en goed bereikbare medewerkers. Zij geven mij een basis waarop ik durf terug te vallen als ik het even niet weet. Ook is het prettig dat er mensen zijn die samen met mij de kwaliteit bewaken. Ze helpen me om scherp te blijven en niets over het hoofd te zien.”
Ontwikkelingen in 2023
Support door SZZ
SZZ ondersteunde haar leden in 2023 bij tal van ontwikkelingen. Ook informeerden we onze leden via interne nieuwsbrieven over veranderende wet- en regelgeving en afspraken.
Lidmaatschap Federatie Landbouw en Zorg
In 2023 hebben we ervoor gezorgd dat alle SZZ-leden met ingang van 2024 lid zijn van de Federatie Landbouw en Zorg. Dit is standaard in het SZZ-lidmaatschap opgenomen omdat het onze leden veel voordelen biedt, zoals:
- gebruik kunnen maken van de klachtenregeling en klachtencommissie;
- gebruik kunnen maken van diverse tools en protocollen;
- korting op trainingen en opleidingen via de Academie Landbouw en Zorg, 22 SZZ-zorgprofessionals maakten hier al gebruik van;
- collectieve belangenbeharting op landelijk niveau;
- toegang tot het brede netwerk van de Federatie.
Herregistratie SKJ
Diverse jeugdzorgondernemers kwamen in 2023 met signalen over de moeizame herregistratie bij Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). SZZ heeft dit signaal gemeld bij het SKJ en hen uitgenodigd voor een bezoek aan een SZZ-jeugdzorgonderneming. SKJ heeft dit toegezegd voor 2024.
Goed werkgeverschap
Naar aanleiding van HR-vragen van diverse leden, organiseerde SZZ twee bijeenkomsten rond het thema ‘Goed Werkgeverschap, boeien en binden’. Hiervoor werkten we samen met een externe HR-adviseur. Het thema heeft bij veel zorgbedrijven intern een follow up gekregen.
Aansprakelijkheid
Alle leden van SZZ zijn verzekerd voor het risico van bedrijfs- en beroepsaansprakelijkheid. In 2023 stelde SZZ haar leden in de gelegenheid om hun persoonlijke situatie te bespreken in een videocall met de verzekeringsadviseur van SZZ.
Bedrijfsoverdracht
In 2023 hebben we enkele ondernemers ondersteund bij het zorgvuldig overdragen van hun zorgbedrijf aan een nieuwe eigenaar. We stimuleren onze ondernemers om ruim voor hun pensionering na te denken over een eventuele bedrijfsoverdracht. Soms wil een van hun kinderen het bedrijf overnemen, maar lang niet altijd. In onze interviews met twee bedrijven wordt duidelijk wat er allemaal bij een bedrijfsoverdracht komt kijken.
Communicatiebeleid
SZZ besloot in 2023 om een vacature voor communicatieadviseur open te stellen. We zochten een professional die ons praktisch en beleidsmatig kan ondersteunen bij onze communicatiestrategie. De sollicitatieprocedure is inmiddels achter de rug en de nieuwe collega is per april 2024 bij SZZ in dienst getreden.
Beeldvorming
Een van de communicatiedoelen die SZZ nastreeft, is dat de buitenwereld zich een realistisch beeld kan vormen van de kwaliteit van de SZZ-zorgbedrijven. Daarmee hebben we de afgelopen 2 jaar al een goede start gemaakt, maar het blijft doorlopend van belang om de professionaliteit en hoge kwaliteitstandaard van SZZ en haar leden zichtbaar te maken. Met verhalen, interviews en (film)beelden laten wij zien hoe er op onze zorgbedrijven gewerkt wordt aan kwaliteit. Je vindt deze verhalen terug op onze website, socials, in dit jaarverslag en in de externe nieuwsbrieven waarop iedereen zich kan abonneren. In opdracht van SZZ is in 2023 de documentaire Groene Zorg over onze zorgbedrijven gemaakt. Deze serie is in april 2024 uitgezonden via omroep ONS. Alle afleveringen zijn nog steeds te bekijken via het youtube-kanaal van SZZ.
Instrumenten ter ondersteuning
SZZ heeft in 2023 diverse instrumenten aangeschaft, ontwikkeld, verbeterd en aangescherpt, ter ondersteuning van haar leden:
- Zorgondernemersportaal (intranet
- Controleproces hoofd- en onderaannemerschap
- Systeem afdrachtspercentage hoofd- en onderaannemerschap
- Uitbreiding Power BI-tool
- Regiobladen met producten en contractinfo uit de regio
- Nieuwe schermen ONS
- Nieuwe zorgfunctionaliteiten ONS
- Roostermodule ONS
- Rekenmodule vervoer ONS
Vier bouwstenen van kwaliteit
Vier bouwstenen
Onze zorgondernemers verbeteren hun kwaliteit aan de hand van het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg. Daarin staan vier bouwstenen centraal:
- Zorgproces rond de individuele cliënt
- Onderzoek naar cliëntervaringen
- Zelfreflectie in teams
- Kwaliteitsrapport en visitatie
Verplicht kwaliteitskeurmerk
Binnen een half jaar na toetreding tot SZZ moet de zorgondernemer in het bezit zijn van een kwaliteitskeurmerk. Zij kunnen kiezen uit ISO, HKZ of het kwaliteitskeurmerk van de Federatie Landbouw en Zorg.
Nieuw kwaliteitskader
Vanaf 2025 gaat het nieuwe Kwaliteitskader Landbouw en Zorg in. Voor SZZ-ondernemers betekent dit geen grote verandering. Het nieuwe Kwaliteitskader is namelijk geënt op het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg dat onze SZZ-ondernemers al jaren gebruiken.
Hulpboer Marc:
“Door een verkeersongeluk liep ik hersenletsel op. Mijn oude werk als manager kon ik niet meer doen. Daardoor werd ik depressief. Naar de zorgboerderij gaan was een hele hoge drempel. Christ, de eigenaar, moest me soms met 10 paarden ernaar toe trekken, maar hij hield vol. Tegenwoordig ga ik op tijd naar bed, want ik wil geen dag missen.”
Lees interview met hulpboer Marc en SZZ-lid Christ Schippers
BOUWSTEEN 1
Zorgproces individuele cliënt
Zorgplan
Iedere cliënt heeft een zorgplan waarin zijn of haar persoonlijke doelen ‘smart’ worden geformuleerd, samen met zijn naasten en de verwijzer. Doelen zijn bijvoorbeeld gericht op fysiek en mentaal welbevinden, persoonlijke ontwikkeling, zelfbepaling, betekenisvolle relaties of deelname aan de samenleving. Bij elke cliënt worden de beperkingen, mogelijkheden, wensen en (veiligheids)risico’s in kaart gebracht en daar wordt de zorg op afgestemd.
Zelfregie
Zelfregie en eigen keuzes kunnen maken vinden we belangrijk. De cliënt (en/of mantelzorger) kan via het cliëntportaal Caren Zorgt zijn/haar eigen zorgdossier inzien en volgen. Voor sommige cliënten of mantelzorgers is dat nog een drempel, omdat zij niet talig of digitaal vaardig genoeg zijn. We stimuleren onze zorgbedrijven om hier aandacht aan te besteden en te zoeken naar manieren om deze cliënten toch bij het dossier te betrekken.
Verbeteringen
SZZ heeft in 2023 een aantal handige functionaliteiten toegevoegd in ONS, het zorgadministratiesysteem dat alle leden gebruiken. Mede op basis van de wensen van ondernemers zijn deze tools ontwikkeld. Zo is het onderdeel ‘Cliëntverhaal’ toegevoegd aan het cliëntportaal. In deze tool kunnen familie en mantelzorgers informatie en foto’s van de cliënt uploaden. Dit is een mooie manier om het cliëntperspectief nog beter mee te nemen in het zorgdossier.
Ook het nieuwe onderdeel Klinimetrie zien we als een goede aanvulling. Met deze tool kunnen SZZ- zorgprofessionals metingen bij de cliënt vastleggen en de voortgang ervan bewaken. Er is nu een uitgebreide lijst van metingen beschikbaar, zoals bloeddruk, gewicht en verantwoord medicijngebruik. Voor de jeugdzorgbedrijven die te maken hebben met trajectfinanciering, is een trajectmonitor toegevoegd. Daarmee kunnen ze de voortgang van de zorg registreren. Om de veiligheid in de cliëntenzorg te optimaliseren is de Risicoinventarisatie 18+ aangepast en de Lirik voor jeugd toegevoegd.
Evaluatie zorg
In dialoog met de cliënt en betrokkenen wordt de zorg 1 tot 2 keer per jaar geëvalueerd (bij jeugd frequenter). Dit kan leiden tot aanpassingen, zoals het op- en afschalen van de zorg. SZZ heeft in 2023 een pilot gedaan om te zorgen dat de verwerking van de evaluaties op alle zorgbedrijven uniform verloopt. Enkele zorgondernemers waren bij deze pilot betrokken. Er is uiteindelijk gekozen voor een werkwijze waarbij de evaluaties direct worden vertaald naar een nieuw zorgplan.
Bij jeugdigen zijn vaak gedragswetenschappers/regiebehandelaren betrokken bij de totstandkoming en evaluatie van de zorgplannen. In de ouderenzorg is dit de specialist ouderengeneeskunde, de huisarts of het multidisciplinair overleg (mdo).
Je eigen kind als inspiratiebron
We spraken twee SZZ-ondernemers die een zorgbedrijf zijn begonnen geïnspireerd op hun eigen kind met een zorgvraag. Zij wilden hun kind de allerbeste kansen geven en dit ook toegankelijk maken voor anderen. Deze persoonlijke drive leidt tot een krachtige, verfrissende visie op zorg.
BOUWSTEEN 2
Onderzoek naar cliëntervaringen
Meting cliënttevredenheid
SZZ meet de cliënttevredenheid via de tevredenheidsmonitor ‘Vanzelfsprekend’. Dit instrument
(ontwikkeld door de Resultaatmeetgroep) wordt al enige jaren door SZZ ingezet. SZZ heeft zich de afgelopen jaren samen met Stichting Landzijde ingespannen om de monitor steeds beter te laten aansluiten bij de wensen van cliënten en opdrachtgevers. In 2023 is de vraagstelling verbeterd en de wijze waarop cliënten hun waardering kunnen aangeven.
Waardering instrument
We mogen het als een compliment beschouwen dat Vanzelfsprekend sinds 2022 onderdeel is van de waaier van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). Doorslaggevend was dat het instrument is toegespitst op kleinschalige zorg in de natuur en dat er op meerdere momenten wordt gemeten (start, evaluatie en vertrek) en bij naastbetrokkenen. Daardoor ontstaat er een totaalbeeld van de verwachtingen, motivatie, beleving en het effect van de zorg.
Toegenomen respons
Sinds 2023 is Vanzelfsprekend een verplicht instrument geworden voor alle SZZ-leden. Het streven is dat een representatief aantal cliënten van de zorgondernemingen deelneemt. De monitor is in 2023 ingevuld door maar liefst 1.616 cliënten en naasten. Meer dan 25% van de cliënten vulde op diverse momenten de tevredenheidslijsten in. Een flinke toename ten opzichte van 2022, wat betekent dat de uitkomsten een steeds reëeler beeld geven van het cliëntperspectief.
Respondenten
Begeleiders op nr. 1
Inzoomend op de resultaten over 2023, dan zien we dat de begeleiding weer bijzonder hoog wordt gewaardeerd. Het lage personeelsverloop bij de meeste zorgondernemingen draagt hieraan ongetwijfeld bij. Cliënten waarderen het dat ze altijd dezelfde vertrouwde gezichten zien. Ze voelen zich veilig bij/gezien door hun begeleiders en geven aan dat de begeleiders goed luisteren en hun afspraken nakomen. Daarnaast is een groot deel van de respondenten erg tevreden over de locatie en omgeving.
Resultaten cliënttevredenheid
Begeleiding
8,8
Activiteiten
8,2
Duidelijk programma
8,5
Contact met anderen/familie
7,7
Nut van deelname
8,6
Motivatie
7,5
Doelgerichtheid
7,5
Ervaringen van cliënten lezen? Ga naar Interviews.
Medezeggenschap
We vinden het belangrijk dat de mening van cliënten wordt gewaardeerd en serieus genomen. Cliëntmedezeggenschap is daarom een vast agendapunt in de voortgangsgesprekken die de regiomanagers voeren met zorgondernemers. Alle zorgondernemers hebben op hun eigen locatie een vorm van medezeggenschap georganiseerd. Bijvoorbeeld door middel van individuele gesprekken, inspraakavond of huiskamergesprekken. Ook vinden er mantelzorgavonden plaats. Een toenemend deel van de zorgbedrijven ( >10 medewerkers) heeft een eigen cliëntenraad.
Cliënt-vertegenwoordiging
Sinds 2022 heeft SZZ een centrale cliëntvertegenwoordiging, die is geborgd in de statuten van de stichting. De cliëntvertegenwoordigers zijn ervaringsdeskundige of mantelzorger en hebben affiniteit met zorg op de SZZ-bedrijven. Zij gaan met SZZ in gesprek over beleidszaken die de belangen van alle SZZ-cliënten raken. We zijn gestart met twee leden en in 2023 is er een derde lid toegetreden. Ieder lid vertegenwoordigt een eigen achterban: ouderen, psychiatrie en mensen met een verstandelijke beperking. Voor 2024 gaat de cliëntvertegenwoordiging op zoek naar een vierde lid vanuit het perspectief van jeugdigen.
Terugblik 2023
In 2023 zijn de leden geïnformeerd over zaken als communicatie, kwaliteitszorg en de uitkomsten van het cliëntpanel. Op een aantal punten is hen advies gevraagd. Zij geven aan het overleg zinvol te vinden. Ze voelen zich serieus genomen en ervaren de informatievoorziening vanuit SZZ als transparant en volledig. Ook vinden zij het waardevol dat de bijeenkomsten altijd op een van de SZZ-zorgondernemingen plaatsvinden, waardoor zij steeds beter zicht krijgen op de zorg en de zorgbedrijven.
“Het valt me op dat SZZ en de aangesloten zorgbedrijven geen logge, bureaucratische organisaties zijn. In kleine zorgorganisaties zoals deze, is het denk ik vanzelfsprekender om cliënten te horen, hun mening serieus te nemen en écht te werken vanuit hun vraag.”
Cliëntpanel
Voordat de cliëntvertegenwoordiging was ingericht, werkte SZZ al met een cliëntpanel.
Dit cliëntpanel bestaat uit gemiddeld 1 afgevaardigde per zorgonderneming (cliënt of naaste), in totaal 102 mensen. Zij krijgen digitaal een aantal vragen voorgelegd, waarvan de uitkomsten worden voor- en nabesproken met de leden van de cliëntvertegenwoordiging. Er is een samenvatting gemaakt van de antwoorden en de opvolging ervan. Deze is met opdrachtgevers in de zorg (gemeenten en zorgkantoren) gedeeld en op onze website gepubliceerd.
BOUWSTEEN 3
Zelfreflectie in teams
Teamreflectie
Zelfreflectie door de zorgteams is een belangrijk instrument om de kwaliteit van zorg op niveau te houden en te verbeteren. Het is de bedoeling dat de teams naast hun reguliere werkoverleg ook tot systematische reflectie komen, aan de hand van vastgestelde thema’s. Daarbij draait het steeds om de vraag: ‘Wat doen we al goed en wat kan nog beter?’ Teamreflectie is een vast agendapunt van ieder voortgangsgesprek met SZZ. De ontwikkelpunten die daaruit voortkomen, bespreekt de SZZ- regiomanager met de zorgondernemer.
Samen staan we sterk
“Bij zorgboerderij ‘t Zandeind stimuleren we de ontwikkeling van kinderen. Dat doen we door te observeren, af te stemmen en aan te sluiten bij hun behoeften. Als medewerkers zijn we zelf het belangrijkste instrument in de begeleiding en daarom investeren we graag in ons team. Elke 6 tot 8 weken hebben we intervisie over een casus met alle 6 zorgprofessionals, die allemaal hbo-opgeleid en SKJ-geregistreerd zijn. Door gebruik te maken van verschillende intervisiemodellen komen we tot nieuwe inzichten en ideeën. Die nemen we mee in de begeleiding van cliënten en in de persoonlijke en professionele ontwikkeling van onze begeleiders. Iedereen in het team heeft zijn eigen krachten, valkuilen en leerdoelen. Daar zijn we transparant over naar elkaar, zodat iedereen in zijn kracht komt te staan en we elkaar waar nodig kunnen ondersteunen. Zo vormen we samen een sterk team! Verder organiseren we regelmatig een studieochtend rond thema’s als autisme, spel, zelfbeeld, eten, prikkelverwerking of persoonlijke ontwikkeling. Met de inspiratie die we daar opdoen, gaan we altijd weer vol energie aan de slag!”
Team ’t Zandeind
Supervisie en intervisie
SZZ stimuleert en faciliteert supervisie, intervisie en casuïstiekbesprekingen. Dat wordt de laatste jaren alleen maar belangrijker, omdat de zorgzwaarte- en complexiteit sterk is toegenomen bij alle doelgroepen in de zorg. Dat gaat gepaard met ethische vraagstukken en vraagt ook om andere werkmethodes en activiteiten. Hoe ga je bijvoorbeeld om met ouderen die intensievere begeleiding nodig hebben, terwijl er nog geen plaats is in het verzorgings- of verpleeghuis?
BOUWSTEEN 4
Kwaliteitsrapport en visitatie
Kwaliteitsrapport
SZZ schrijft jaarlijks een kwaliteitsrapport op basis van de 4 bouwstenen. We laten elke 2 jaar een collega-organisatie kritisch meekijken naar de inhoud van dit rapport en de wijze waarop we zaken georganiseerd hebben. Andersom doen wij dat ook bij hen. Het doel van deze externe visitatie is dat we over en weer van elkaar leren.
Externe visitatie
De laatste externe visitatie vond plaats in het najaar van 2023. SZZ werd toen getoetst door de Coöperatie Limburgse Zorgboeren. Een van de punten die naar voren kwam was ‘Hoe borgt SZZ als koepelorganisatie een veilige werkomgeving voor medewerkers op de aangesloten zorgondernemingen?’ Dit punt heeft ons ertoe aangezet om ‘veilige werkomgeving’ op te nemen als bespreekpunt bij de voortgangsgesprekken tussen SZZ en de zorgondernemers.
Lerende organisatie
SZZ wil zich verbreden als lerende organisatie. Daarom zijn we van plan om bij de volgende externe visitatie ook een cliëntvertegenwoordiger en een lid van de raad van advies uit te nodigen.
Vakbekwame professionals
De SZZ-zorgondernemingen beschikken over vakbekwaam personeel dat voldoet aan de gestelde opleidingseisen. Dit is geborgd in het kwaliteitskeurmerk van elke zorgonderneming. Regelmatig stellen gemeenten in hun contracten aanvullende eisen en ook deze controleert SZZ. We stimuleren en faciliteren onze leden om hun kennis en vaardigheden up to date te houden.
Zorgvragen worden complexer
De zorgvragen van cliënten worden complexer, het is een ontwikkeling die we overal zien. Dit vraagt om meer kennis en vaardigheden van zorgverleners. De complexiteit van de zorgvragen komt regelmatig aan bod in de voortgangsgesprekken tussen de SZZ-regiomanager en de zorgondernemer. We praten dan over keuzes en dilemma’s in de zorgverlening, hoe dit in hun teams wordt besproken en tot welke verbeteringen dit leidt. Ook het inzetten van het juiste personeel bij de juiste zorgvraag (Norm verantwoorde werktoedeling) en de Wet zorg en dwang (Wzd) brengen we regelmatig ter sprake. Alle zorgondernemers geven aan vrijwillige zorg te leveren. Hun visie op de Wdz is bij SZZ bekend en wordt jaarlijks besproken.
Professionalisering leden
De SZZ-ondernemingen maken een eigen scholingsplan voor hun medewerkers. Alle SZZ-leden zijn vanaf 2024 automatisch lid van de Federatie Landbouw en Zorg, wat als voordeel heeft dat ze met korting trainingen en opleidingen kunnen volgen via de Academie Landbouw en Zorg. Daar maakten al 22 zorgprofessionals gebruik van. Daarnaast verzorgt SZZ zelf ook scholingen. In de digitale leeromgeving van SZZ kunnen de leden inschrijven op de (gratis) basisscholingen die SZZ aanbiedt, zoals SMART, ONS en Rapporteren. De trainingen zitten vrijwel altijd vol, in 2023 maakten 48 leden er gebruik van. SZZ werkt hiervoor samen met ‘preferred suppliers’, opleidingsinstituten en trainers die door SZZ op kwaliteit zijn geselecteerd. Een SZZ-lid kan deze professionals ook zelfstandig inhuren voor een teamscholing op het eigen zorgbedrijf.
“Van zorgbedrijven wordt geëist dat ze professioneel en transparant zijn in hun verantwoording. Alleen zeggen dat je cliënten een fijne dag bezorgt, is niet voldoende. Je moet duidelijk kunnen maken wat je als zorgverlener toevoegt. Hoe specifieker de doelen die je formuleert, hoe makkelijker het rapporteren wordt.”
Ook training op locatie
Onze regio-ondersteuners gaan regelmatig op bezoek bij de SZZ-leden. Ze geven bijvoorbeeld ONS-trainingen op maat om zorgmedewerkers correct te leren registreren en rapporteren. Ook stimuleren ze zorgmedewerkers om de rapportages (waar mogelijk) met de cliënt samen te maken. Dat de regio-ondersteuners ook ‘live’ op bezoek gaan, is omdat we het belangrijk vinden dat zorgmedewerkers hun gezicht kennen en er geen drempel is om vragen te stellen.
Intervisie met andere zorgondernemers
Steeds vaker geven zorgondernemers aan dat ze willen sparren met collega-ondernemers die met dezelfde doelgroep werken. SZZ faciliteert bij het methodisch opstarten van een intervisiegroep en draagt professionals aan die hierbij kunnen begeleiden. Zo is in de regio Oost inmiddels een intervisiegroep actief rond cliënten met een verstandelijke beperking.
“Intervisie is de pot met goud van elke organisatie”
Rian Pierik is eigenaar van Activiteitenplek de Heerevelden in Handel. Ze neemt deel aan de intervisiegroep met collega-zorgondernemers in Oost-Brabant: “We hebben bewust gekozen voor een kleine intervisiegroep van maximaal acht deelnemers, zodat er ruimte is om elkaar te inspireren en van elkaar te leren. Tijdens onze bijeenkomsten maken we gebruik van de incidentmethode. Dit is een laagdrempelige manier om structuur aan te brengen. In een aantal fasen bespreken we een gebeurtenis die een van de zorgondernemers beroepsmatig heeft meegemaakt. De methode nodigt uit om situatief te denken: het leren herkennen van situaties en verbanden zien. Door vragen te stellen, helpen we de inbrenger om antwoorden te vinden.”
Rian Pierik
Opleidingen van de toekomst
SZZ werkt intensief samen met de Landelijke Federatie Landbouw en Zorg (FLZ). Onze directeur-bestuurder Maurice van Valkenburg is bestuurslid van FLZ en daarnaast nemen we deel aan de landelijke scholing- en kwaliteitscommissie van FLZ. De vragen en wensen van de aangesloten zorgondernemingen kunnen we zo vertalen naar nieuw scholingsaanbod. Dit wordt vormgegeven binnen de Academie voor Landbouw en Zorg, onderdeel van de Federatie. Inmiddels is een start gemaakt met een landelijke opleidingsagenda. Deze is in 2023 doorontwikkeld.
SZZ Stimuleringsprijs
SZZ stimuleert zijn leden om de ontwikkeling van nieuwe methodes en andere organisatorische verbeteringen zichtbaar te maken, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Zo kunnen ook andere SZZ-ondernemers er iets aan hebben en kunnen we bijdragen aan het opschalen van goede initiatieven. Om die reden reiken we jaarlijks de SZZ Stimuleringsprijs uit. De uitreiking vindt plaats tijdens de jaarlijkse ledenvergadering in juni. Alle leden mogen hun stem uitbrengen op de ingediende initiatieven.
En…wie zorgt er voor jou?
Zorgprofessionals en mantelzorgers mochten op uitnodiging van SZZ de theatervoorstelling BROOS bezoeken. In deze ontroerende voorstelling werd het verborgen verhaal van ouders met een zorgintensief kind verteld. De regisseur van theatergroep Matzer hield na afloop een nagesprek met het publiek. Daarin ontstond een openhartige dialoog tussen zorgprofessionals en ouders van zorgintensieve kinderen/volwassenen. Twee bezoekers reflecteren in een interview op hun ervaringen en wat ze ervan hebben geleerd.
Toezicht op kwaliteit en bedrijfsvoering
SZZ houdt toezicht op de bedrijfsvoering en kwaliteitszorg binnen de zorgondernemingen. Daarmee willen we zekerheden bieden aan de cliënt, de zorgondernemer én de opdrachtgever. Alle leden beschikken over een kwaliteitskeurmerk en SZZ uiteraard zelf ook.
Toezicht op kwaliteit leden
Het kwaliteitskeurmerk van onze leden is te herkennen aan een schildje op de gevel. De zorgondernemers zijn vrij om te kiezen tussen HKZ, ISO Zorg en Welzijn of het FLZ Kwaliteitskeurmerk ‘Kwaliteit Laat je zien’. Twee keer per jaar bespreken de SZZ-regiomanagers de toetsingcriteria met de zorgondernemers. Ook worden de zorgondernemingen bezocht door externe auditoren die controleren of ze voldoen aan de actuele wet- en regelgeving. Alle leden hebben hun keurmerk behouden en daar mogen zij met recht trots op zijn.
Toezicht op kwaliteit SZZ
SZZ is zelf ISO 9001 gecertificeerd. Onze visie is dat we met het hele team (19 medewerkers) verantwoordelijk zijn voor het borgen van de kwaliteit. Elke SZZ-medewerker is daarom eigenaar van een onderdeel in het kwaliteitshandboek. We hebben een eigen kwaliteitswerkgroep met interne auditoren. Zij bewaken de opvolging van verbeterpunten en organiseren jaarlijks een systeembeoordeling. Onze interne auditoren volgden samen met de interne auditoren van collega-organisatie Titurel een verdiepingstraining. Ook nemen we bij elkaar interne audits af. De laatste audit die Titurel bij ons hield, was in oktober 2023. De kleine verbeterpunten die hieruit naar voren kwamen, hebben we direct opgepakt, zoals het aanleggen van een klachtendossier.
Voorkomen is beter dan genezen
Landelijk is er veel aandacht voor fraudepreventie in de zorg. Een ontwikkeling die SZZ en haar ondernemers van harte steunen. Integer omgaan met gemeenschapsgeld in de zorg voor kwetsbare doelgroepen moet altijd voorop staan. In 2023 heeft SZZ samen met haar ondernemers een preventief en responsief fraudeplan ontwikkeld. Dit is besproken met de raad van advies, de raad van toezicht en de accountant en is begin 2024 vastgesteld.
Rechtmatigheid en doelmatigheid
Samen met de zorgondernemers bewaakt SZZ dat de zorg op de zorgbedrijven rechtmatig en doelmatig wordt geleverd. De SZZ-regiomanagers bezoeken alle zorgondernemingen twee keer per jaar. Daarin wordt met de zorgondernemer gesproken over tal van onderwerpen, zoals de uitvoering van zorg, kwaliteitseisen, gewijzigde wet- en regelgeving, bedrijfsvoering en communicatie. Daarnaast doen we steekproefsgewijze dossiercontroles. Dit gebeurt met behulp van digitale data-analyse in het zorgadministratiesysteem ONS dat alle leden gebruiken.
Risico’s en beheersmaatregelen
Om te kunnen bepalen op welke vlakken SZZ en de zorgondernemers risico’s lopen in de rechtmatigheid, maakt SZZ gebruik van een intern controleplan. Aan de hand van een risicomatrix wordt beschreven hoe SZZ de risico’s inschat en welke beheersmaatregelen nodig zijn. Onze AO/IC specialist voert steekproeven uit op de rechtmatigheid van de gedeclareerde zorg. Ook kunnen de zorgondernemers hun rechtmatigheid zelf controleren met de Power BI-tool. Elk kwartaal krijgen zij van SZZ een individueel rapport. Daarmee wordt in één oogopslag duidelijk waar de zorgbedrijven nog extra aandacht aan moeten besteden.
Verantwoording van zorggelden
SZZ heeft haar leden al vanaf 2021 voorbereid op de Wet toelating zorgaanbieders (Wtza) die in 2022 in werking trad. Begin 2023 is op ons initiatief een Wtza-webinar georganiseerd voor alle zorgondernemingen en hun accountants. Dit webinar was breed toegankelijk en werd bijgewoond door ruim 500 bedrijven. Het webinar was opgezet in samenwerking met de Federatie Landbouw en Zorg en de accountantskantoren Abab en Alfa. De inhoud blijft online toegankelijk.
Duurzaamheid en social return
In de kwartaalrapportages die we aanleveren aan de gemeenten, geven we ook blijk van duurzaam ondernemen en social return. Dat levert in de praktijk nooit problemen op. Onze ondernemers zijn bewust bezig om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Ze doen aan hergebruik van materialen, elektrisch vervoer, zonnepanelen, wateropslag en natuurinclusief boeren. Social return is ook een vanzelfsprekendheid op alle zorgbedrijven. Het bieden van werkgelegenheid voor mensen met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt, is bij een aantal van onze zorgbedrijven zelfs de kernactiviteit. Bij de andere zorgbedrijven beslaat deze doelgroep minstens 5% van het personeelsbestand.
“Ik ben van binnen helemaal opgebloeid”
Na 15 jaar hovenierswerk kreeg Maikel (36) ernstige rugklachten. Terug naar zijn oude baan was geen optie. Ondernemer Frans van den Heuvel gaf hem 3 jaar geleden de kans om te reïntegreren bij zijn zorgboerderij Power to the People. Frans: “Ik vind het belangrijk dat ieder mens de kans krijgt om in een regulier bedrijf te werken en deel te nemen aan het arbeidsproces. Wij geloven in de kracht van mensen, dat zit niet voor niks in onze naam. Een reïntegratie vraagt vertrouwen en geduld, maar dan kun je er samen veel plezier van hebben.” Maikel kreeg een proeftijd van 3 maanden. Om zijn rug te ontlasten, mocht hij afwisselend werk doen: ouderen halen en brengen met het taxibusje, conciërgeklussen en spelactiviteiten met cliënten. Frans: “Maikel mag niet te zware dingen tillen, daar houden we rekening mee. Als je kleine aanpassingen doet in het werk, kan elk mens tot zijn recht komen.” De reïntegratie beviel van beide kanten zo goed, dat Maikel een vast contract kreeg voor 5 dagen per week. Maikel is blij met zijn betaalde baan: “Dit werk bevalt me keigoed. Ik werkte altijd met planten, maar hier ontdekte ik dat ik veel meer een mensenmens ben. Het buurten met de ouderen vind ik geweldig. Ik ben van binnen helemaal opgebloeid.”
Maatregelen SZZ
Ook SZZ als koepel doet aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Wij zijn intern een werkgroep duurzaamheid gestart, waarin we onderzoeken hoe we de inkoop, ons kantoorpand en het werk verder kunnen verduurzamen. Hybride werken (deels thuis, deels op kantoor) is steeds normaler bij SZZ, met minder vervoersbewegingen tot gevolg. Ook besteden we aandacht aan social return. Sinds kort hebben we een medewerker van een van de zorgondernemingen die een re-integratietraject volgt bij SZZ.
Incidenten melden
De afgelopen jaren hebben we het melden van incidenten flink gestimuleerd. SZZ heeft een kader voor MIC-meldingen ontwikkeld dat in 2023 is uitgezet bij de zorgondernemingen. Het doel is bewustwording van (bijna)incidenten en het vergroten van de meldingsbereidheid. De meldingsbereidheid is ook onderwerp van gesprek tussen de zorgondernemer en de regiomanager. Het analyseren van de meldingen geeft de ondernemer handvatten om de kwaliteit van zorg te verbeteren en incidenten te voorkomen. Alle ondernemers zijn geïnstrueerd om gebruik te maken van het MIC-formulier in het zorgadministratiesysteem ONS. In de tweede helft van 2023 is het MIC-formulier aangepast, waardoor het melden eenvoudiger werd. Dat zagen we na de zomer terug in een stijging van het aantal meldingen. Over heel 2023 waren er ongeveer evenveel meldingen als in 2022. We registreerden 1150 meldingen.
Klachten
Er zijn in 2023 geen klachten ingediend jegens SZZ en de aangesloten zorgondernemingen. SZZ heeft een klachtenprocedure voor zowel cliënten als ondernemers. Vanaf 2024 stappen we over op de klachtenregeling en klachtencommissie van de Federatie Landbouw en Zorg, waarvan alle zorgondernemers dan lid zijn. SZZ blijft daarnaast lid van de Geschillencommisie Zorg.
Vertrouwenspersonen
SZZ maakte in 2023 gebruik van de vertrouwenspersonen en klachtenfunctionaris van Adviespunt/Zorgbelang. Diverse cliënten en verwanten – met name vanuit de jeugdzorg – zochten in 2023 contact met Zorgbelang voor advies of ondersteuning. Zorgbelang kende veel personele wisselingen, daarom spanden wij ons in om cliënten steeds tijdig te informeren over de nieuwe contactpersonen.
Aanbestedingen
SZZ heeft zich de afgelopen jaren verder bekwaamd in het inschrijven op aanbestedingen in heel Zuid-Nederland, zowel voor de Wmo als de Jeugdwet. Daarbij hebben we onze zorgondernemers professioneel ondersteund, met tot nu toe prima resultaten. SZZ staat bij financiers bekend als een flexibele zorgaanbieder die de klant centraal stelt, zoveel mogelijk normaliseert en open staat voor samenwerking.
Resultaten in 2023:
- 9 aanbestedingen in het sociaal domein, waarvan 9 contracten gegund aan SZZ.
- 2 inkoopprocedures voor de Wlz (met zorgkantoor CZ en zorgkantoor VGZ), waarvan 2 contracten gegund aan SZZ.
Samenwerking
Kleine zorgaanbieders die individueel inschrijven op aanbestedingen, maken tegenwoordig weinig kans. Gemeenten willen met minder zorgaanbieders samenwerken en stimuleren het vormen van samenwerkingsverbanden en consortia. SSZ zoekt actief naar samenwerking met partners die dezelfde visie op zorg hebben. Dat levert vaak mooie kruisbestuivingen op.
Inschrijving
Het aanbestedingsteam van SZZ verzorgt de inschrijving, in afstemming met de betrokken leden. Tot in detail worden de benodigde kwaliteits- en professionaliteitseisen gecontroleerd om te borgen dat SZZ en haar zorgondernemers ook echt kunnen waarmaken wat is afgesproken.
Meer eenduidigheid gewenst
Een kritische noot moeten we ook plaatsen. Voor kleinschalige zorgondernemingen is contractering in het sociaal domein een enorm complex en tijdrovend proces. Omdat wij namens de SZZ-leden in allerlei regio’s inschrijven, zien wij hoe bij iedere aanbesteding steeds weer eigen unieke criteria worden opgesteld, terwijl het in feite om dezelfde zorg gaat. Die versnippering leidt tot veel onduidelijkheden en grote administratieve lasten voor zorgaanbieders. Er gaat nu veel geld naar administratieve handelingen, dat in onze ogen beter naar de zorg had kunnen gaan. Wij vragen ons af of de gemeenten zich hier voldoende van bewust zijn. Landelijk zet SZZ zich in om meer eenduidigheid te krijgen in zorginkoop, contractering en verantwoording. Dit doen wij met kritische feedback op de inkoopprocedures en deelname aan werkgroepen en samenwerkingsverbanden.
Hoofd- en onderaannemerschap
SZZ komt soms terecht in de rol van hoofdaannemer en soms van onderaannemer. We vinden dat cliënten hier geen hinder van mogen ondervinden en dat dit proces administratief zo eenvoudig mogelijk moet zijn. Daarom spannen wij ons in om eenduidige en efficiënte procesafspraken te maken over hoofd- en onderaannemerschap, bijvoorbeeld rond het toetsen van kwaliteit en de gehanteerde tarieven. Ook op landelijk niveau brengen wij onze ideëen hierover op tafel, via samenwerking met het Ketenbureau i-Sociaal Domein. Wij pleiten voor optimale keuzevrijheid voor de cliënt, meer eenvoud in de uitvoering en minder administratieve lasten. SZZ vindt bovendien dat het afdrachtspercentage nooit meer dan 12,5% mag zijn.
Christ Schippers, eigenaar van ’t Geitenboerke:
“Ons geitenbedrijf zullen we vanwege de stikstofmaatregelen wat inkrimpen, maar de zorgtak willen we juist verder uitbreiden. Op dit moment heeft 90% van onze hulpboeren een langdurige dagbesteding, ze zijn allemaal al wat ouder. Het lijkt ons leuk om ook jonge mensen te gaan begeleiden. Het is mooi als je die op het spoor van betaalde arbeid kan zetten.”
Financiën
Foto jaarbijeenkomst: SZZ licht resultaten toe aan de leden.
SZZ is een financieel solide organisatie zonder winstoogmerk. Ons doel is om maatschappelijk geld optimaal in te zetten voor de zorg. Dat doen we door kleinschalige zorgondernemers op vele fronten te ontzorgen. Onze leden betalen voor het totale pakket aan SZZ-dienstverlening gemiddeld een afdracht van 6,75% van hun omzet (via SZZ). SZZ vindt dat voor zorgondernemers de optelsom van afdracht aan SZZ en een eventuele hoofdaanbieder nooit meer dan 12,5% mag zijn. Zo nodig wordt de SZZ-afdracht daarop aangepast. Een rekenvoorbeeld: rekent een hoofdaanbieder 10%, dan is de afdracht aan SZZ 2,5%. De solvabiliteit en liquiditeit van SZZ zijn goed op orde. SZZ int vergoedingen voor de geleverde zorg en betaalt de aangesloten zorgondernemingen structureel binnen 30 dagen uit.
Resultaten 2023
SZZ sponsort goed doel
SZZ heeft jarenlang Home Sweet Home, een zorgboerderij in Oeganda, gesteund. Sinds 2022 steunen we Stichting SAMA Ngedema voor kansarme kinderen en families in Gambia. De eigenaressen van 2 SZZ-zorgondernemingen zijn hiermee gestart om de cirkel van armoede te doorbreken. De stichting zamelt geld, kleding en spullen in. Gambiaanse moeders hebben een baan door het verkopen van de ingezamelde kleding en spullen. Daarmee verdienen ze voldoende geld om hun kinderen naar school te laten gaan en zich te ontwikkelen. Zo ontstaat er meer regie over het eigen leven en een betere en duurzame toekomst.
SZZ als werkgever
SZZ behartigt niet alleen de belangen van zijn leden, maar is ook werkgever van 19 enthousiaste en betrokken medewerkers (per eind 2023).
Werksfeer en -omgeving
SZZ heeft een fijn team dat zich met grote gedrevenheid inzet voor de leden. Er is een grote dynamiek in werkzaamheden, we hebben een prettige werksfeer en de collegialiteit is groot. Iedereen kent elkaar, we staan op gelijke voet en er is veel ruimte voor eigen inbreng. Veel SZZ-medewerkers hebben een hybride werkplek. Ze werken afwisselend vanuit het SZZ-kantoor in Waalwijk, vanuit huis of bij de zorgondernemingen (tijdens werkbezoeken). Het contact met de zorgondernemers en de warme gastvrijheid op het platteland, ervaren ze als bonus.
Personele bezetting
In 2023 hadden we enkele personele wisselingen, maar de totale personele bezetting van SZZ (17,5 fte) bleef nagenoeg gelijk. In 2024 wordt ons team versterkt met 2 specialistische functies: een ICT/applicatiebeheerder en een communicatieadviseur. Hoewel ook SZZ te maken heeft met de krapte op de arbeidsmarkt, lukt het ons tot nu toe goed om mensen met de juiste kwalificaties aan te trekken.
Personeel 2023 per 31-12-2023
| Aantal medewerkers in dienst | 19 |
|---|---|
| Aantal fte | 17,5 |
| Ziekteverzuim excl. langdurig verzuim en zwangerschap | 1,2% |
| Ziekteverzuim incl. langdurig verzuim en zwangerschap | 8,97% |
| Personeel niet in loondienst | 4 |
| Aantal fte | 0,76 |
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim bij SZZ is al jaren laag. Omdat SZZ met een klein team werkt heeft ziekteverzuim direct een grote impact op het verzuimpercentage. Het ziekteverzuim in 2023 was 1,2% (exclusief langdurig verzuim en zwangerschap) en inclusief 8,97%. Met onze stabiele pool van tijdelijk extern personeel konden we dit echter goed opvangen. Zo konden we onze ondernemers de benodigde ondersteuning blijven leveren.
Functie- en loonhuis
Alle functies binnen SZZ zijn in 2023 opnieuw beschreven. Iedere SZZ-medewerker heeft dit gedaan voor zijn/haar eigen functie, met ondersteuning van een HR-specialist. SZZ is van mening dat hoe meer invloed medewerkers kunnen uitoefenen op de inhoud van hun functie, des te groter het werkplezier. Alle functies zijn formeel gewogen volgens de FWG-systematiek om tot een passende inschaling te komen.
Medezeggenschap
In overleg met de medewerkers is besloten om iedere medewerker een plek te geven in de medezeggenschapsstructuur van SZZ. De geringe omvang van onze organisatie laat dit toe, met als voordeel dat iedereen gelijkwaardig is en zijn inbreng kan geven. Zo neemt elke medewerker deel aan een themagroep. Gezamenlijk worden bepaalde thema’s verder uitgewerkt, zoals vitaliteit, opleidingen, hybride werken, persoonlijke ontwikkeling en duurzaamheid. Dit gebeurt in overleg met de directeur-bestuurder.
Scholing SZZ-medewerkers
Ook de SZZ-medewerkers nemen deel aan scholingen. In 2023 volgden diverse medewerkers workshops en trainingen om hun kennis te verbreden of zich juist te specialiseren. Dat gebeurde onder meer op onderwerpen als de Wet langdurige zorg, aanbestedingen, gespreksvaardigheden, belastingwetgeving en wijzigingen op het gebied van de financiële- en salarisadministratie. Een groot deel van de medewerkers heeft een BHV-training gevolgd. Ook bood SZZ verschillende medewerkers een coachingtraject aan in het kader van persoonlijke ontwikkeling.
Organogram
Vrijwilligerswerk
Vanuit social return stimuleren we medewerkers om vrijwilligerswerk te doen. Ieder jaar doen we met ons team mee aan NLdoet, de jaarlijkse vrijwilligersactie van het Oranjefonds (met uitzondering van de coronajaren). Op 15 en 16 maart 2023 gingen onze medewerkers en leden van de raad van toezicht vol enthousiasme aan de slag bij vier zorgondernemingen van SZZ: Praktijk In ’t Zadel, Catherina Maria Hof, Il Sogno en de Appelbloesem.
Toekomst
SZZ heeft zich de afgelopen jaren een stevige positie weten te verwerven in de markt. We zijn een gezonde organisatie, vol ondernemende, betrokken en gepassioneerde mensen. De groei die we hebben doorgemaakt is en blijft nodig om impact te creëren. Onze plannen voor 2024 zijn gebaseerd op de SZZ-meerjarenstrategie die loopt tot 2027.
SZZ regelt het voor ondernemers, ook in 2024!
In 2024 blijft SZZ zich inspannen om de leden te informeren over ontwikkelingen in de wet- en regelgeving en het zorglandschap. Dat doen we via ons nieuwe zorgondernemersportaal (intranet). Zoals bekend, worden er landelijk hoge eisen gesteld aan kwaliteit, transparantie en verantwoording. Wij ondersteunen onze leden om hun bedrijfsvoering hierop af te stemmen en we monitoren de naleving hiervan. We maken het mogelijk dat zorgondernemers realtime en op detailniveau inzicht hebben in hun eigen zorgadministratie en daarop kunnen sturen. Ook op het gebied van informatiebeveiliging gaan we ons verder professionaliseren, in het licht van alle ontwikkelingen en risico’s rond cybercriminaliteit. Onze nieuwe ICT/applicatiebeheerder gaat zich hierop focussen.
Inkoop sociaal domein en Wlz
De contractering in het sociaal domein blijft een belangrijk punt waarop we onze ondernemers ontzorgen. Als contractering vanwege de inkoopeisen niet mogelijk is, zoeken we naar andere vormen van samenwerking om de cliëntzorg voort te zetten. SZZ is goed geïnformeerd over de vraagontwikkeling in de Wet langdurige zorg (Wlz). We werken samen met zorgondernemers om passend Wlz-aanbod te ontwikkelen en/of vergroten, zoals wonen/logeren met zorg. Op basis van een kwaliteitsdialoog trekken we op met zorginkopers en kwaliteitsmedewerkers van CZ en VGZ.
Goede naam behouden
SZZ en haar leden hebben een naam hoog te houden. We willen de buitenwereld laten zien wat de kwaliteit en de waarde is van groene zorg en aan welke hoge standaarden onze leden moeten voldoen. Deze hoge mate van betrouwbaarheid is immers de basis voor samenwerking met vele cliënten en opdrachtgevers. Een logisch gevolg is dat we ook deelnemen aan effectonderzoek en communiceren over de resultaten die SZZ en haar leden bereiken. Met de komst van de nieuwe communicatieadviseur gaan we dit verder versterken.
Meerjarenstrategie
Leden blijven ontzorgen
Kwaliteit hoog houden
Groei Wlz-zorgaanbod
Behoud Wmo- & Jeugdcontracten
Samenwerking verbreden
Innovatie &
onderzoek
Positieve beeldvorming
Sparringpartners
De raad van advies, de raad van toezicht en de cliëntvertegenwoordiging zijn ieder vanuit een eigen rol en verantwoordelijkheid fijne sparringspartners voor de bestuurder van SZZ.
Raad van advies
De raad van advies bestaat uit 5 zorgondernemers. Zij zijn nauw betrokken bij het vormen van de (meerjaren)strategie en beleidskeuzes van SZZ. Ook zijn ze bevoegd zijn om te adviseren over de benoeming van de raad van toezicht. Dat hun positie statutair geborgd is, laat zien hoe serieus we dit nemen.
Cliënt-vertegenwoordiging
De cliëntvertegenwoordiging van SZZ is geborgd in de statuten van de stichting. De 3 cliëntvertegenwoordigers zijn ervaringsdeskundige of mantelzorger. Zij gaan met SZZ in gesprek over beleidszaken die de belangen van alle SZZ-cliënten raken. Ook bespreken ze de uitslagen van het cliëntpanel. Ieder lid vertegenwoordigt een eigen achterban: ouderen, psychiatrie en mensen met een verstandelijke beperking. In 2024 wordt gezocht naar een vierde lid vanuit de achterban jeugd.
Raad van toezicht
De raad van toezicht bestaat uit 5 leden. Zij houden toezicht op het bestuur van SZZ en denken mee over strategie en beleid en zijn ook werkgever van de raad van bestuur. We hadden in 2023 een vacature vanwege het vertrek van Rob Eggenhuizen, wiens termijn er na 8 jaar opzat. Marieke Bouwman heeft deze vacature ingevuld.
“Kleinschalige groene zorg, dat had ik mijn vader zo gegund”
